Als ik met klanten aan de slag ga, gaat het zelden over hun werk alleen. Dat is ook één van hun grote bekommernissen: dat ze een coachingstraject zouden starten en dat het alleen maar over werk zou gaan. Want bij veel mensen staat werk echt niet in het centrum van hun leven. Werk komt niet op de eerste plaats als het er echt toe doet. En dat is wellicht terecht. Want er moeten eerst een hoop andere dingen in orde zijn in je leven voor je ook nog kan gaan genieten van je werk.
In de praktijk maken we ons werk vaak belangrijker dan het is en dat doen we om allerhande redenen, soms zelfs goeie. Een spreker die ik laatst hoorde, zei “onze kinderen weten dat mama en papa leven voor hun werk”. Dat is heel knap en het resultaat mag er ook zijn. Het is echter niet de maatstaf. De meeste mensen hebben hun dierbaren en hopelijk ook zichzelf in hun centrum staan. Beide levenshoudingen zijn OK. Je moet er tegenover jezelf vooral heel eerlijk over willen zijn en het moet kloppen voor jou.
In de volgende oefeningen wil ik je laten scherp stellen hoe het gehele plaatje voor jou zou kloppen. Ze helpen je om, indien nodig, jezelf terug te vinden. Want als je te lang doorgaat in iets dat niet ‘jij’ is, verlies je jezelf.
Vervolgens kijken we in hoeverre dat strookt met je dagelijkse realiteit. Ook wat je tijds- en energie-investering in je dagelijkse activiteiten betreft. Tenslotte bepaal je welke kleine of grote acties je alvast kan ondernemen om een stapje dichter bij je gewenste situatie of ideaalbeeld te komen.
Waar leef jij voor?
Waarom zou je elke dag uit je bed komen om iets professioneel te gaan doen? Het is een cruciale vraag. Want wie geen enkele reden heeft om op te staan, is eigenlijk in gevaar. Recent verloor ik alweer iemand uit mijn nabije omgeving die de zin van het leven niet meer zag. Weten waarom en waarvoor je leeft en daar kracht en voldoening in vinden, is essentieel.
Ik heb altijd hard gewerkt en veel gewerkt. Dat had ik zo geleerd, van thuis uit. Hard werken en naar de baas luisteren, was de boodschap. Dus deed ik dat en het werd ook beloond. Ik kreeg promotie, al vond ik vaak dat die te laat kwam en te weinig voorstelde. Bovendien had ik het gevoel dat er alsmaar meer van me verwacht werd. Promotie was dus niet hard werken om het dan beter te hebben, promotie was hard werken om dan nog harder te werken. Het liet me altijd een beetje onberoerd. En de dingen die ik ervoor moest doen – en ik werkte in een ‘nette’ sector – strookten ook niet met wie ik wou zijn.
Ook in de HR functies die ik deed, bleef ik op mijn honger zitten. Want hoe graag ik ook wilde dat iedereen het goed had, in een ‘corporate’ functie kan dat niet altijd. Daar dient HR vaak om de boel nog vlotter, sneller en goedkoper te laten verlopen. Daar is op zich niks tegen, maar het wrong bij mij wel als ik niet kon zien dat de mensen er zelf ook een beetje beter van werden. Toen ik in mijn tweede burn-out kwam, moest ik nadenken. Waarom deed ik dit allemaal? Wat bracht het me op? Was het dat allemaal waard? Mijn fysieke en mentale gezondheid?
Ik heb altijd veel uren in mijn werk geïnvesteerd. Vaak omdat ik dat wou. Maar soms stond dat ook in de weg van dingen die ik eigenlijk veel belangrijker vind. Ook mijn relatie moet goed zitten, mijn kinderen moeten gelukkig zijn en mijn gezondheid moet in orde zijn. Deze zomer maakte ik voor het eerst een ‘vision board’. Ik wou dat al lang maar kwam er niet toe en wist niet goed hoe ik het moest aanpakken. Los daarvan durfde ik het ook niet goed. Ik was bang voor de confrontatie met het resultaat. En ik ben een beetje perfectionistisch. Dus een ‘lelijk’ bord was ook een vrees. Want ik mag dan wel creatief zijn op veel vlakken, met papier en karton en glitterlijm zag ik mezelf niet meteen slagen. Dus ging ik aan de slag met een vision board coach. Die gaf me een aantal basisinzichten en ik was vertrokken.
Intussen hangt mijn bord boven mijn bureau, recht voor mijn neus. Als ik aan mijn computer zit, zie ik de schoenen die ik graag wou kopen. Dat zegt iets over mijn materiële wensen. Maar gelijk moet ik er wat om lachen, want schoenen zijn niet zo heel erg belangrijk, als je er hebt tenminste. Als ik mijn klanten aan het coachen ben, zie ik dat bord in z’n geheel hangen en daar gaat het natuurlijk om: het geheel. Het staat ook op mijn iPad als beginscherm. In de loopbaancoachings die ik doe, krijg ik zelden mensen over de vloer voor wie werk écht het meest essentiële element in hun leven is en mijn bord inspireert hen en mij om het over dat geheel te hebben. Sommige van mijn klanten zijn trouwens gelijk aan het knippen en plakken gegaan. Mijn bord bevestigt wat ik al heel mijn carrière weet: mijn werk staat niet centraal, het leven staat centraal. En werk maakt daar deel van uit, het ondersteunt ook mijn leven. Maar als het erop aan komt om te kiezen tussen mijn werk of mijn leven, dan zal de keuze niet op mijn werk vallen. En dat is bij veel mensen zo.
Maak je eigen vision board
Ik nodig je daarom uit om zelf aan de slag te gaan met ‘het centrum van je universum’. Dat is niet moeilijk. Blader door tijdschriften, typ wat sleutelwoorden in in Google, zoek wat in gratis fotodatabanken en doorblader je eigen fotoboeken. Scheur uit of druk af wat je aanspreekt, foto’s, slogans, zinsneden,… Daar kan je best wel een tijdje over doen. Gewoon dingen verzamelen die je een goed gevoel geven. Dingen die je ergens raken. Als je een flinke stapel hebt, leg je ze allemaal voor je neer en neem je een groot blad. Ik heb een A1 formaat gebruikt, dus erg groot (ik had veel foto’s). Er zullen wellicht foto’s sneuvelen. Kijk welke thema’s je kan onderkennen. Plak centraal een foto van jezelf. Dat is belangrijk, voor deze oefening moet je jezelf centraal zetten. Ik koos er eentje die mij weergeeft op een manier waarop ik graag ben: enthousiast, een beetje gek, niet al te serieus, maar wel verzorgd en zakelijk genoeg mocht ik iemand tegenkomen die ik ken. Daarrond plak je al je andere ‘clusters’. Leg ze eerst neer voor je plakt, verschuif wat. Je zal een mooie collage zien ontstaan. Leef jezelf uit, versier, plak,… Glitter en slogans zijn toegelaten. Je zal merken dat je bord niet liegt! Wat in het centrum moet staan, zal er staan. Is de rest dan bijzaak? Niet per se. Maar het krijgt een andere prioriteitswaarde.
Het kan best wel confronterend zijn om te zien wat welke plek krijgt. Of dingen te herkennen waar je al lang niet meer aan dacht. Of te merken waar je jezelf aan het tegenhouden bent. Zo kreeg ik een schitterend bord te zien van één van mijn klanten. De oefening had voor haar duidelijk gemaakt waar ze het meest haar energie op zou moeten richten in de komende jaren. Daarnaast had ze ook een grote liefde, van kindsbeen af al, voor luxe sportwagens. Toen we dat domein bespraken, aarzelde ze. Zo ontdekten we dat ze zich een beetje schaamde voor haar bijzondere voorliefde voor snelle en dure wagens, wat helemaal niet hoeft. Het is vooral het maatschappelijke oordeel dat het haar moeilijk maakte. Als je er hard voor werkt en ze eerlijk betaalt, dan is er toch niks mis met een mooie auto willen en ermee rijden? Er zullen zeker wel mensen zijn die daar morele bezwaren tegen hebben, die vinden dat je met dat geld een klein dorpje in een ontwikkelingsland van iets nuttigs kan voorzien. Maar daarom hoef jij het jezelf niet te ontzeggen. Het ene sluit het andere niet uit.
Dergelijke contradicties in ons denken maken het moeilijk om keuzes te maken. Want je wil wel, maar doet het niet. Wacht niet op de goedkeuring van anderen over jouw wensen. Zolang je binnen de wettelijke grenzen blijft, bepaal jij zelf wat voor jou klopt. Maak voor jezelf duidelijk wat je wil, de volgende stap is actie.
Een alternatief als je niet van knutselen houdt
Voor wie niet van knutselen houdt, zijn er een aantal alternatieven. Eentje is de brief aan jezelf. Een van mijn klanten verscheen op onze eerste sessie met de allermooiste brief ooit! Het scenario is simpel. Je schrijft een brief aan jezelf vanuit de toekomst, pakweg 10 jaar verder. In die brief vertel je je 10 jaar jongere zelf waarom het de moeite is om die 10 jaar af te leggen. Maak het beeld zo levendig mogelijk! Vertel over waar je woont, hoe je leeft, hoe je eruit ziet, of je werkt, welk werk, waar, waarom dat fijn is (of cool of geweldig). Vertel over de rest van je leven, je familie, je vrienden. Hoe is het met je dierbaren gesteld? Wat doen zij? Misschien heb je dieren? Vertel over hoe het zover is gekomen. Welke stappen heb je gezet? Welke beslissingen heb je genomen? Wanneer nam je ze? Wat heeft geholpen? Wat heb je daarvoor moeten doen of voor overhebben? Eindig met een aanmoediging. Uit je hoop, je wens. Vervolgens laat je je brief rusten. Sommige van mijn klanten houden een ‘groeidagboek’ bij van zichzelf. Een mooi boek of schrift waarin ze dergelijke oefeningen of reflecties of ideeën noteren.
Je kan en mag deze oefening zo vaak doen als je wil. Je mag ook van gedacht veranderen. Elke keer als ik de oefening zelf doe, komt er wat anders uit. Is het dan niet puur dagdromen, vragen sommige van mijn klanten als we de oefening ‘face-to-face’ doen. Het antwoord is ‘ja’. Het gaat puur om dagdromen. Maar dromen zijn belangrijk, ze hebben een functie. Ze vertellen ons over onze diepe verlangens, over de dingen die we heel graag zouden willen. En ze openen de geest, zodat je met opties kan spelen zonder het noodzakelijk ook allemaal te moeten doen. Je gaat ze zeker niet allemaal ten uitvoer brengen en dat wil je ook niet. Maar er eens over dromen, eens verkennen, eens proeven, geeft energie, het geeft mogelijkheden en het verruimt je blik naar dingen die je anders bij voorbaat zou uitsluiten. Ikzelf bereid me op zo’n ‘droommoment’ graag voor met een meditatie. Dan zie ik plots dingen die ik heel grappig vind, of waar ik nooit eerder aan dacht.
Heb jij niks met meditatie, dan kan een wandeling in het bos of een namiddagje relaxen in de spa ook al helpen. Je geest is het meest open en receptief als je lichaam niet in stress verkeert. Daarom hou ik er van mijn klanten te ontvangen in een ‘zen’ kader, niet te soft en niet te suffig, maar wel open, met licht, lucht,…zodat ze kunnen denken en kunnen loslaten.
Meer lezen?
Ben je geprikkeld door dit artikel? Het komt integraal uit het boek ‘Goesting! Opnieuw plezier vinden in je werk én je leven‘ van Els Deboutte. Dat staat boordevol praktische oefeningen en herkenbare verhalen die jou helpen om je werk en leven in handen te nemen en met volle goesting te leven en werken.