Hora Paraguaya
Stress is gedurende lange tijd mijn beste vriend geweest: ik ging ermee slapen, en stond ermee op. Mijn hartslag sloeg altijd een paar slagen te snel, en “ontspannen” was een woord dat niet in mijn woordenboek stond. Wanneer mensen opmerkten: “Laure, je moet gewoon relaxen!”, keek ik hen aan alsof ze van een andere planeet kwamen – ik wist namelijk werkelijk niet hóé. Mijn hoofd stond altijd aan, al van kindsbeen af. Ik raakte snel overgestimuleerd, en sociale situaties veroorzaakten nog meer stress.
Vandaar spendeerde ik het meest van mijn tijd op mijn kamer met mijn neus in de boeken. Mijn status als boekenwurm maakte mij niet meteen populair onder klasgenoten – ik worstelde mij dan ook door de lagere en middelbare school. Na mijn zesde middelbaar was ik op: één brok stress, dat was ik. De stress was zo ernstig, dat het mijn hele leven had overgenomen; ik herkende mezelf niet meer.
Toen nam ik het drastische besluit om er een jaartje tussenuit te gaan. Mijn ouders waren er niet gerust in. Dat hun angstige en gestresseerde dochter een jaar alleen naar het buitenland ging, moet hun ook best veel stress bezorgd hebben. Niettemin slaagde ik er uiteindelijk in om hen te overtuigen, en zo geschiedde het.
De reis begint
Een aantal maanden later stond ik met een grote koffer en samen met mijn familie klaar op de luchthaven van Zaventem, om te vertrekken richting Paraguay. (Ik had dit land specifiek gekozen omwille van haar ontspannen levensstijl.) Eens op het vliegtuig gezeten, voelde ik een immense last van mijn schouders vallen: al mijn stress liet ik op dat moment achter in België.
Hora Paraguaya
Het mooiste voorbeeld om te illustreren hoe de Paraguayanen leven, is hoe zij de tijd beleven.
In België voelde ik steeds druk langs alle kanten: er moest gepresteerd worden, iets nuttigs gedaan worden, een reeks hobby’s onderhouden worden – en dat te allen tijde. In mijn geval veroorzaakte dat heel wat stress.
In Paraguay leeft men op een vertraagd ritme; het woord “moeten” staat (uiteraard spreekwoordelijk) niet in hun woordenboek. Stiptheid is voor hen een eerder vreemd concept: als je met een Paraguayaan afspreekt om 10u, dan moet je er rekening mee houden dat die waarschijnlijk twee tot drie uur te laat zal komen. Ze laten zich niet vangen door tijd, en doen de dingen op hun eigen ritme. De eerste keren dat ik in contact kwam met deze Paraguayaanse tijdsomgang (Hora Paraguaya), waren verschrikkelijk. Ik was er telkens oprecht van overtuigd dat men afspraken met mij was vergeten, met alle stress van dien. Na een aantal maanden kon ik mezelf echter eveneens toelaten trager te leven – al zal ik er nooit zo goed in worden als die Paraguayanen.
Stress: een westerse ziekte?
Het jaar vloog voorbij. Ik leerde weer genieten van de kleine dingen, en voelde me eindelijk terug mezelf worden. Als ik nu, bijna tien jaar later, terugkijk op dat jaar, realiseer ik mij dat ik toen bijzonder weinig stress had, hoewel ik er alsnog “stresserende” dingen meemaakte: ik belandde in het ziekenhuis met een zware astma-aanval – ik herinner mij dat ik al lachend in de ambulance lag -, moest drie keer van gastgezin veranderen … en tóch slaagde ik erin om de stress onder controle te houden, iets dat ik vóór dat jaar nooit voor mogelijk had gehouden.
Wat kunnen we leren van de Paraguayanen?
Het leven is heel wat anders in Paraguay. Mensen leven er op hun eigen ritme, de samenleving is minder gestructureerd, en er is weinig sprake van “moeten”; bovendien staat leven op de eerste plaats, en is al de rest secundair. Stress lijkt iets waar zij … geen tijd voor hebben. Als er dan toch “stresserende” dingen gebeuren, geven mensen er zichzelf de tijd om voldoende te reflecteren over de situatie. Ze blijven positief en geloven steeds in een goede afloop; confronterende levenslessen die ik terug meenam in mijn koffer richting België, en die ik vandaag nog altijd met me meedraag.
Uiteindelijk bleek dat het leren omgaan met stress een werk van lange adem is, en dat trager leven geen evidentie is in een samenleving die horendol draait. Ik heb al veel teruggedacht aan mijn tijd daar in Paraguay; mijn eerste stappen in stressbeheersing zijn er dan ook gezet.
¡Gracias Paraguay!