Hoe kan ik het zeggen…
De laatste maanden werk ik intensief met groepen rond het thema ‘feedback’ geven. Eerst en vooral om mensen toe te laten nog meer positieve feedback te geven. Maar ook om de ergernissen waar ze mee leven beter onder woorden te kunnen brengen, zonder dat de relatie eronder lijdt. Zowel leidinggevenden als medewerkers worstelen ermee, merk ik. En ook buiten de werkvloer blijkt het geen evidentie, tegenover je vrienden, je partner, je kinderen, je ouders, je buren, de sportclub,…
De meest gestelde vraag, is de ‘hoe’-vraag: ‘Hoe vertel ik mijn collega dat ik me aan iets stoor?’. Het is misschien een heel Vlaams gegeven om de directe communicatie over iets negatiefs te vermijden. Sommige andere culturen doen daar minder moeilijk over, merk ik. Meestal zijn we bang voor de gevolgen. Dat de ander zich gekwetst gaat voelen, of dat hij of zij boos gaat zijn, en dat je daarna niet meer door dezelfde deur kan. En toch stelden onze deelnemers vast dat dat nu net niét zo was.
Als er iets je stoort, zeg het dan gewoon
Niet zeggen wat je stoort in een relatie is zoals zelf vergif innemen en dan hopen dat de ander zal sterven.
Hoe je het aanbrengt, vergt een beetje techniek. Er zijn handige feedback technieken die je op pad kunnen zetten. Mijn vuistregel: als je vanuit je hart spreekt en vertelt wat jouw waarheid is, en je de ander daarbij niet belaadt met alle mogelijke zonden, dan kan je eigenlijk zo goed als alles kwijt. Wees eerlijk, vertel naar waarheid over jouw beleving en ook wat je dan in de plaats wil. Je doel is niet de ander te ‘raken’, je doel is dat het fijner samenwerken of samenleven wordt.
Niet op elke slak moet zout…
Moet je dan gaan spreken over alles dat je stoort? Gelukkig niet. Het is niet de bedoeling om al je kleine ergernissen op tafel te leggen. Mensen zijn niet gediend met een stroom aan kritiek. Dat op zich is ook storend. Kies of het belangrijk voor je is. Iets is belangrijk als het aan je vreugde knaagt, als het je bezighoudt, als je het blokkeert, als je er last van hebt. Durf dat te verwoorden, waarom je er last van hebt, hoe jij je erbij voelt. Waarom dat nodig is, vroegen deelnemers mij. Omdat het het belang toont in onze samenwerking. Als jij zegt ‘ik vind dat niet leuk’, dan hoor ik je misschien niet helemaal. OK, niet fijn voor jou, en zelfs niet voor mij, maar niet iets waarvan ik van mijn stoel rechtveer. Zeg je me dat je je aan me ergert, of dat ik je teleurgesteld heb, of dat ik mijn afspraken niet nakom, dan staan mijn oren recht. Want dat wil ik echt niet. Wees dus ook eerlijk over je gevoel. En doe dat alleen als het echt belangrijk voor je is. In alle andere gevallen: gewoon diep ademhalen.
Ook weer niet overdrijven
En dan komt de grote moeilijkheid: wanneer ben je te bot? Wanneer is het te hevig? Ik merk dat dat persoonlijk kan verschillen. Wat voor de ene ‘bot’ is, is voor de ander ‘duidelijk’. Wat de ene ‘assertief’ noemt, noemt de andere ‘agressief’. Ook daar kan je elkaar feedback op geven. Dat het misschien een tikje minder fel kan, of dat het nogal beschuldigend overkomt en of dat de bedoeling is. Een heel leuk filmpje dat je op weg kan zetten, is “De ketchupklodder”. Hilarisch overdreven, maar o zo praktisch.