Laat ik beginnen met het waarom. Zoals gezegd heeft sterk lijken voordelen. In onze maatschappij wordt sterkte namelijk geassocieerd met een aantal positieve eigenschappen zoals zelfvertrouwen, doorzettingsvermogen, assertiviteit, onafhankelijkheid en veerkracht. Deze eigenschappen vinden we vaak belangrijk om succesvol te zijn in het leven en in de verschillende rollen die we vervullen.  In ons werk, onze relaties en in het behalen van wat we willen bereiken. Sterke mensen worden bovendien vaak gezien als positieve rolmodellen en betrouwbare leiders. 

Tenslotte kan sterk zijn of sterk lijken ook een bepaalde mate van veiligheid bieden. Het kan bijvoorbeeld laten zien dat iemand in staat is om zichzelf te beschermen en te verdedigen in potentieel gevaarlijke situaties, zelfs al is het niet echt zo. Fake it until you become it 😉 

En toch is dit slechts 1 kant van de medaille. Want sterk lijken betekent niet per se dat je emotioneel onkwetsbaar bent. Daar gebeuren wel eens ongelukken mee. Een van mijn vroegere bazen zei me ooit: ‘Bij jouw medewerkers kan ik zien wat er aan de hand is, bij jou lees ik niks, jij hebt altijd een ‘pokerface’.’ Een pokerface? Ikke? Huh? Hadden we ‘t hier over mij? Wie mij een beetje kent, weet dat je normaal zowat alles van mijn gezicht kan aflezen. Ik zou een verschrikkelijke onderhandelaar zijn en poker spelen is al helemaal een slecht idee. Maar het betekende wel dat ik in die fase onkwetsbaar leek. Daar had ik toen ook een reden voor: ik voelde me heel erg onveilig in die context. Ik zette dus een façade op. 

Ook daar zijn redenen voor, voor een façade. Ik noem er een paar. 

• Er kan sociale druk zijn, bvb als jouw professionele rol vereist dat je zelfvertrouwen en veerkracht uitstraalt onder alle omstandigheden. 
• Het kan voortkomen uit zelfbescherming. Dat was bij mij destijds het geval en ook bij die klant waar ik mee aan de slag was. Soms leren mensen dat ook ergens in hun verleden. Ikzelf werd op school vroeger heel erg gepest omdat ik snel aan het huilen ging. De klas deed daar dan ook extra z’n best voor om me aan het huilen te maken. Hoe harder ik probeerde om niet te huilen, hoe erger het werd natuurlijk, want dan begon die onderlip toch te trillen. Als mijn ouders er wat over zeiden tegen de leerkrachten, was het antwoord: maar ze is toch wel erg gevoelig hè, ze huilt ook wel heel snel, misschien moet ze wat minder gevoelig zijn. Nog een kwetsuur erbij. Iemand die erg gevoelig is, wil daar niet om veroordeeld worden en victim blaming heeft helaas nog nooit een slachtoffer een bruikbaar inzicht opgeleverd. En dus leerde ik om, als ik me gekwetst voel, een dikke façade op te zetten, die eigenlijk zegt ‘dit gun ik jou niet, jij bent mijn kwetsbaarheid niét waard’. Maar de kwetsuur is er wel natuurlijk. 
• En soms zetten mensen ook een sterke façade op om anderen te imponeren of te overtroeven, omdat dat imago jou vooruit helpt in jouw context. 

Ik ben nog altijd een grote fan van sterk te kunnen zijn en van mensen rondom mij die het ook kunnen. Maar alles in de juiste dosis. 

Dus wat kunnen sterke mensen doen om hun sterkte aan te wenden op een goeie manier en te vermijden dat er inwendig een slagveld ontstaat? Hier komen onze 5 tips.

5 tips voor sterke mensen om een inwendig slagveld te vermijden

Tip 1: Niemand is immuun

Als iemand iets zegt dat jou raakt, mag je dat gerust ook zeggen. Je kan zeggen ‘ik word hier verdrietig van’, of ‘dit maakt me eigenlijk boos’, of ‘waaw, dit raakt me eigenlijk wel’. Het erkennen van je emoties staat nog mijlenver weg van het uiten ervan. Een emotionele uitbarsting zou je minder snel worden vergeven dan te zeggen dat iets je triest maakt. Door het te verwoorden, geef je de ander inzage in de impact van de conversatie of de gebeurtenis. Vaak is het niet de bedoeling van de ander om je te kwetsen. Dan kan je ‘t daarover hebben. En als het toch de bedoeling is, zoek dan betere vrienden 😉

Tip 2: Iedereen maakt fouten, geef het gewoon toe

Durf het toe te geven als je fout zat of een fout maakte, of vind je dat heel erg moeilijk? Continu in de fout gaan kan je iemand moeilijk kwijtschelden (dat heet namelijk incompetentie), maar als je ‘t fout had dan is het gewoon zo. Een leidinggevende die mij bvb de schuld geeft van iets waarvan ik weet dat hij of zij zélf in de fout is gegaan, die heeft er gelegen. Dat ondermijnt de betrouwbaarheid en het onderlinge vertrouwen. Ik vind die persoon dan ook helemaal niet sterk, eerder een gevallen ex-held. Ik zou er veel meer bewondering voor hebben als hij zou zeggen ‘oeps, sorry, my bad, ik zet het recht’.

Tip 3: Durf hulp te vragen

Niemand kan alles alleen. Zelfredzaamheid is absoluut een kwaliteit, zolang je anderen maar kan toelaten om je te helpen. Dat is soms een leerproces. Ikzelf ben de eerste decennia door mijn leven gestapt met de overtuiging dat zelfs als je me in de woestijn zou droppen, ik er alsnog levend zou uitstappen. ‘Ik heb niemand nodig’, wat mijn overtuiging. Alleen wil ik niet elke dag een strijd leveren alsof ik alleen door de woestijn stap, en willen anderen zich misschien ook niet continu ongemakkelijk voelen door toe te kijken op mijn moeizame tocht door de woestijn terwijl zij geen rol krijgen in het verhaal. En dan moet je dus hulp vragen. Dat is een leerproces, want het is niet omdat je hulp vraagt, dat je ze ook meteen krijgt en als je ze krijgt, is het misschien niet meteen zoals je ‘t had gehoopt of verwacht. Denk maar aan alle leidinggevenden die niet durven delegeren omdat ze hun medewerkers niet nog meer werk willen geven of omdat het in hun ogen dan toch niet goed genoeg gedaan is. Zo werkt het natuurlijk niet. Leer hulp te vragen en gun anderen het plezier om ook iets nuttigs te kunnen bijdragen. 

Tip 4: Toon dankbaarheid en waardering

Doet iemand iets dat jou blij maakt? Zeg het hen. Iedereen is graag van betekenis voor zijn medemens, dus benoemen dat iets jou hielp, geeft wederzijdse verbinding. Iemand waar je je mee verbonden voelt, ga je niet te lijf, bij wijze van spreken, zelfs niet als je die persoon heel erg sterk vindt staan. Het tonen van je menselijkheid maakt dat je zelfs als sterk uitziende mens niet gezien wordt als ongenaakbaar. Je kent elkaar beter door simpele dingen zoals een dankjewel.

Tip 5: herdefinieer ‘sterk zijn’

Misschien is het gewoon tijd voor een nieuwe definitie. Sterk zijn en kwetsbaarheid zijn geen tegengestelden van elkaar. Kwetsbaarheid is geen teken van zwakte, het durven tonen van je kwetsbare kant in de gepaste dosis maak jou net sterk. Het lef alleen al is bewonderenswaardig. 

Het uiten van emoties en het openstellen voor anderen kan juist leiden tot diepere en meer authentieke verbindingen met anderen. Wat ik zag bij mijn klant en ook bij mezelf zoveel jaar geleden, was dat haar sterkte een façade werd, waardoor de afstand groter werd tot ongeveer elke collega maar ook tot zichzelf. Je vervreemdt een beetje van jezelf als je aan de buitenkant niet te raken lijkt terwijl er aan de binnenkant een emotioneel slagveld ontstaat. Niet doen dus.

Het is trouwens je volle recht om je ook af en toe eens helemaal niét sterk te voelen. Just so you know. 

Maar, voel je echter dat je façade toch nodig is om te overleven op je werk? Dan zit je allicht echt op de foute plek. Hoog tijd om met je loopbaancoach te praten en op zoek te gaan naar een veiliger plek waar je ten volle tot je recht kan komen!

Liever luisteren dan lezen?